Windy dla niepełnosprawnych w obiektach publicznych – czym powinny się charakteryzować?

Równouprawnienie, o jakie walczą osoby niepełnosprawne, a także inni zaangażowani społecznie obywatele, nie jest możliwe bez rozsądnych działań na wielu płaszczyznach. Jedną z nich jest zapewnienie osobom poruszającym się na wózkach inwalidzkich pełnej dostępności obiektów użyteczności publicznej, czyli innymi słowy – likwidowanie barier architektonicznych. Umożliwiają to windy dla osób poruszających na wózkach w budynkach publicznych.

podnośnik winda dla niepełnosprawnych w obiektach publicznych

Windy dla niepełnosprawnych w urzędach i nie tylko

Wielu osobom termin budynek użyteczności publicznej przynosi na myśl głównie obiekty związane z administracją, urzędami czy instytucjami zajmującymi się szeroko pojętymi sprawami obywatelskimi. Tymczasem prawo jasno określa, że w tę kategorię wpisuje się o wiele więcej rodzajów działalności:

  • administracja publiczna,
  • wymiar sprawiedliwości,
  • kultura,
  • kult religijny,
  • oświata, szkolnictwo wyższe, nauka i wychowanie,
  • opieka zdrowotna, społeczna i socjalna,
  • bankowość,
  • handel,
  • gastronomia,
  • usługi pocztowe, telekomunikacyjne i transportowe,
  • turystyka i sport.

Dlaczego warto je wszystkie znać? Każda z powyższych kategorii obiektów powinna w jak największym stopniu niwelować bariery architektoniczne, a tym samym dawać osobom z niepełnosprawnościami możliwość uczestniczenia w życiu społecznym na godnym poziomie. Nie tylko urzędy są bowiem miejscami, gdzie warto (a wręcz powinno się) instalować windy dla niepełnosprawnych, ale każdy obiekt, w którym osoba na wózku będzie miała do pokonania schody – niezależnie, czy jest to zabytkowy pałac, centrum handlowe, siedziba banku czy restauracja.

Windy dla niepełnosprawnych w obiektach użyteczności publicznej – rodzaje urządzeń

W grupie urządzeń pełniących funkcję windy dla osób niepełnosprawnych można wyróżnić dwie główne kategorie:

  • platformy pionowe (nazywane też podnośnikami pionowymi),
  • platformy schodowe.
platforma schodowa

Warto podkreślić, że są to rozwiązania na tyle nieinwazyjne, że nie zaburzają w żaden sposób konstrukcji obiektu, co jest szczególnie istotne w przypadku budynków użyteczności publicznej, które często posiadają miano zabytku. Wówczas należy wystąpić o akceptację inwestycji do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Oba rodzaje wind dla niepełnosprawnych dają im poczucie niezależności i swobody. Umożliwiają bowiem samodzielne pokonanie schodów. Warto jednak wiedzieć, że mają zarówno korzystne cechy, jak i ograniczenia oraz różnią się wymaganiami architektonicznymi.

  1. Platformy pionowe.

Podnośniki pionowe najbardziej przypominają wyglądem klasyczną windę. Są jednak jej mniejszą i tańszą wersją. Osoba poruszająca się na wózku wjeżdża na otoczony barierkami podest i bezpiecznie dostaje się na wyższą kondygnację. Ten rodzaj windy dla niepełnosprawnych umożliwia pokonanie wysokości nawet do 3 metrów. Oprócz tego platforma pionowa posiada następujące rozwiązania:

Podnośnik pionowy Kali
  • Jest zasilana z sieci. W przeciwieństwie do platform schodowych jej konstrukcja umożliwia nieprzerwany dostęp energii, dzięki czemu urządzenie nie rozładowuje się i jego dostępność nie musi być systematycznie sprawdzana.
  • Nie zwęża schodów. Podnośnik pionowy stanowi całkiem oddzielną konstrukcję, dzięki czemu nie wpływa na dostępną dla pozostałych osób powierzchnię schodów tak jak platforma schodowa.
  • Umożliwia przejazd z opiekunem. Na podeście platformy znajduje się wystarczająco miejsca, żeby osobie poruszającej się na wózku inwalidzkim mógł towarzyszyć drugi pasażer windy.

Platformę można montować zarówno w środku obiektu, jak i na zewnątrz. Trzeba jednak pamiętać, że podnośnik musi być instalowany przy balkonie, tarasie lub innej wystarczająco dużej powierzchni, na którą będzie mogła wjechać osoba na wózku.

Przykładem wysokiej jakości windy dla osób niepełnosprawnych jest podnośnik Kali B, który jest przede wszystkim bardzo prosty w instalacji i obsłudze. Żeby zamontować go na zewnątrz budynku użyteczności publicznej, potrzebne są tylko dwa metry kwadratowe powierzchni. Ponadto podnośnik może być wykonany w całości ze stali nierdzewnej, dzięki czemu będzie odporny na niekorzystne warunki atmosferyczne. Nic nie stoi jednak nie przeszkodzie, żeby windę dla osób niepełnosprawnych zamontować wewnątrz obiektu, jeśli istnieją dogodne warunki architektoniczne.

  1. Platformy schodowe.

To drugi typ wind dla niepełnosprawnych, które pozwalają im pokonać bariery architektoniczne i dostać się na wyższe kondygnacje w obiektach publicznych. Montuje się je także w blokach, na podwórkach i w domach jednorodzinnych, ponieważ nie zajmują dużo miejsca. Co jeszcze należy o nich wiedzieć?

  • Nie wymagają dodatkowej powierzchni. W przeciwieństwie do podnośnika pionowego, który najczęściej jest instalowany przy tarasie lub balkonie, platforma pionowa nie posiada takich ograniczeń – montuje się ją wzdłuż schodów.
  • Można je złożyć. Nieużywana platforma schodowa może być złożona, by nie zajmować miejsca.
  • Poruszają się po torze prosto lub krzywoliniowym. Windę można dopasować do toru schodów, nawet gdy zakręcają.

Urządzeniem, które charakteryzuje się dużą funkcjonalnością i eleganckim wyglądem, jest m.in. winda schodowa Ascendor PLG7. Dostanie się na wyższe piętro jest bezpieczne dzięki barierkom oraz mechanizmom łagodnego startu i zatrzymania. Ponadto projekt windy może być dopasowany do indywidualnych ograniczeń w budynku – najazd można wykonać z boku lub z przodu, w zależności od tego, z której strony jest więcej miejsca, by wjechać na podest.

Należy jednak pamiętać, że platforma schodowa dla osób na wózku zawsze zawęża powierzchnię schodów – muszą więc być odpowiednio szerokie, by po rozłożeniu platformy pozostało jeszcze miejsce. Ponadto winda nie może być używana przez osobę niepełnosprawną wraz z jej towarzyszem. Kolejnym ograniczeniem jest brak stałego podłączenia do sieci. Platforma schodowa jest zasilana akumulatorem, więc może rozładować się podczas częstego użytkowania.

Winda dla niepełnosprawnych w obiektach publicznych – co należy wiedzieć?

Winda TRIO
Winda TRIO umożliwia wygodne przewożenie osoby niepełnosprawnej na wózku inwalidzkim.

Niezależnie od tego, jaki typ urządzenia (platforma pionowa lub schodowa) będzie najlepszy dla konkretnego budynku, warto znać kilka wskazówek pomagających wybrać odpowiedni model:

  • Windę można udostępnić osobom niepełnosprawnym po uprzednim zawiadomieniu odpowiedzialnej osoby, np. dzwonkiem. Wówczas to portier, ochroniarz lub inna osoba znająca jej działanie uruchomi windę, co pozwoli uniknąć awarii. Ponadto taki system zawiadamiania okaże się niezbędny w sytuacji, gdy winda schodowa się rozładowała.
  • Winda dla niepełnosprawnych powinna być wyposażona w system alarmowy do zdalnego zawiadomienia odpowiedniej osoby na wypadek awarii lub potrzeby pomocy przez osobę poruszającą się na wózku.
  • Platforma może być uruchamiana na różne sposoby. Wybierając opcję włączania jej przez wyznaczoną do tego osobę, można wybrać model z dołączoną kartą zbliżeniową, kluczykiem lub pilotem.
  • Praktycznym dodatkiem, dostępnym w obu typach wind jest składane krzesełko, dzięki któremu z platformy będzie mogła skorzystać każda osoba mająca problemy z poruszaniem się. Bez niego będzie to niemożliwe, ponieważ na platformie nie można jechać na stojąco. O chęci zamontowania krzesełka należy powiadomić producenta na samym początku.

FAQ:

  1. Jakie rodzaje wind dla osób niepełnosprawnych można zamontować w obiektach użyteczności publicznej.

Istnieją dwie kategorie urządzeń umożliwiających niepełnosprawnym samodzielne pokonanie schodów w budynku i na zewnątrz: podnośniki pionowe i platformy schodowe.

  1. Jak wybrać odpowiednią windę dla osób na wózkach w budynkach publicznych?

Wszystko zależy od ograniczeń architektonicznych, m.in. szerokości schodów i obecności balkonu lub tarasu. Ponadto należy rozpatrzyć, czy urządzenie ma być również dostępne dla osób nieporuszających się na wózku oraz w jaki sposób ma być uruchamiane.

  1. Jakie cechy powinny posiadać windy dla osób niepełnosprawnych?

Powinny umożliwiać sprawne i samodzielne pokonanie schodów osobom na wózkach, posiadać system alarmowy, być wykonane z wysokiej jakości materiałów oraz mieć odpowiedni rozmiar i udźwig.

Materiały źródłowe:

  1. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
    https://www.piib.org.pl/akty-prawne/przepisy-i-warunki-techniczno-budowlane/593-rozporzadzenie-ministra-infrastruktury-z-dnia-12-kwietnia-2002-r-w-sprawie-warunkow-technicznych-jakim-powinny-odpowiadac-budynki-i-ich-usytuowanie
  1. Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami.
    http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20190001696/U/D20191696Lj.pdf