Balustrady dla osób niepełnosprawnych – rodzaje, ceny i dofinansowanie

Balustrady i poręcze do schodów wydają nam się oczywistym elementem architektury zarówno w naszych domach, jak i w przestrzeni publicznej. Nie zdajemy sobie często sprawy, jak ważną rolę odgrywają w likwidowaniu barier dla osób niepełnosprawnych. Ułatwianie osobom mającym problemy z poruszaniem się przemieszczania się w przestrzeni publicznej jest możliwe dzięki wielu rozwiązaniom stosowanym we współczesnym budownictwie. Jednym z nich są balustrady dla osób niepełnosprawnych.

Balustrady dla niepełnosprawnych – przepisy

Wymiary i inne specyficzne cechy balustrad schodowych oraz balustrad budowanych przy podjazdach i pochylniach dla niepełnosprawnych oraz osób niemogących samodzielnie pokonać stopni schodów, zostały określone w Dziale VII Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Zgodnie z tym aktem prawnym balustrady przy schodach i innych elementach architektury nie powinny mieć ostro zakończonych elementów. Ich konstrukcja powinna zapewniać skuteczne odciążenie osobie korzystającej z pochylni lub stopni.

Ponadto ustęp 4. wskazuje, że przy balustradach lub ścianach przeznaczonych dla ruchu osób niepełnosprawnych, czyli przyległych do podjazdu, należy zastosować dwie poręcze. Umieszcza się je wówczas na wysokości 0,75 i 0,9 m od płaszczyzny ruchu. Dodatkowo powinny zostać przedłużone o 0,3 m przed i za konstrukcją oraz być zakończone w sposób umożliwiający w pełni bezpieczne użytkowanie. Odległość poręczy od ściany bądź innej przeszkody musi wynosić minimum 5 cm. Ważne jest też, żeby poręcze były solidnie przymocowane do balustrad i nie obracały się.

Zarówno balustrady schodowe, jak i te dla niepełnosprawnych, warto wyposażyć w poręcze o przekroju koła lub owalu. Krawędzie tych balustrad powinny mieć zaokrąglone w dół.

Balustrady dla osób niepełnosprawnych przy budynkach użyteczności publicznej

Wymiary podjazdu dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich są regulowane przez to samo rozporządzenie, co balustrady:

• szerokość = 1,2 m,

• wysokość krawężników = min. 7 cm,

• wysokość usytuowania obustronnych poręczy = 0,75 i 0,9 m,

• odstęp między poręczami = od 1 do 1,1 m,

• długość poziomej płaszczyzny na początku (np. chodnika) i na końcu = min. 1,5 m.

Ponadto, jeśli długość podjazdu przekracza 9 m, powinno się ją podzielić na krótsze, całkowicie poziome odcinki, czyli tzw. spoczniki. Minimalna długość spoczników, na której można komfortowo i bezpiecznie ustawić wózek, wynosi 1,4 m. Wymiary spocznika to natomiast co najmniej 1,5 × 1,5 m. Jeśli następuje na nich zmiana kierunku, ich nawierzchnia musi być przystosowana do manewrów.

Balustrady schodowe oraz balustrady dla niepełnosprawnych mają zastosowanie w wielu obiektach znajdujących się w przestrzeni publicznej. Powinny odznaczać się estetyką i funkcjonalnością. Balustrady schodowe metalowe to konstrukcje trwałe i odporne na korozję, np. dzięki lakierowaniu. Oprócz tego należy instalować je tak, by tworzyły zamknięty ciąg poprzez łączenia w postaci kolanek.

Likwidowanie barier architektonicznych pozwala na umożliwienie osobom mającym trudności z poruszaniem się uczestniczenia w życiu społeczności w jak najpełniejszy sposób. Rolę tę spełnia m.in. zastosowanie balustrad w takich miejscach jak podjazdy do:

• przychodni i szpitali,

• siedzib placówek opiekuńczych, rehabilitacyjnych, socjalnych itp.,

• urzędów państwowych,

• szkół i uniwersytetów,

• kościołów,

• siedzib firm,

• banków,

• hoteli i pensjonatów.

W balustrady dla osób niepełnosprawnych powinny być wyposażane także takie miejsca jak przejścia podziemne i inne ciągi komunikacyjne.

Platformy schodowe – alternatywa dla podjazdów i pochylni

Możliwość instalacji platform schodowych, zwanych też podnośnikami lub schodowymi windami platformowymi, to kolejny sposób na likwidowanie barier architektonicznych. Urządzenia te można montować zarówno w miejscach publicznych, jak i w mieszkaniach i domach, w których znajdują się schody. Słupki samonośne, do których przymocowuje się podnośnik, mogą służyć jako balustrady schodowe wewnętrzne lub zewnętrzne dla użytkowników budynku, którzy nie mają problemów z samodzielnym poruszaniem się. Ponadto podnośniki mogą być mocowane do wcześniej zainstalowanych balustrad schodowych, co ułatwi i przyspieszy wykonanie montażu platformy.

Jakie są zalety platform schodowych?

Główną zaletą platform jest to, że dostanie się na kolejne piętro nie wymaga od osoby niepełnosprawnej żadnego wysiłku. Co jeszcze warto wiedzieć o podnośnikach schodowych?

• po pierwsze dzielą się na platformy poruszające się po szynie prostej – można je zamontować na jednym biegu schodowym, bez półpięter oraz na platformy poruszające się po szynie krzywoliniowej – można je instalować na każdych schodach, które mają dostosowaną do tego urządzenia szerokość;

• po drugie urządzenie porusza się po torze, który jest mocowany na ścianie lub na słupkach;

• po trzecie może transportować osobę znajdującą się na wózku wraz z jej opiekunem – udźwig może bowiem wynosić nawet ponad 300 kg;

• po czwarte są zasilane przez akumulator;

• po piąte osoba niepełnosprawna wjeżdża na podnośnik za pomocą specjalnych ramp, znajdujących się po bokach lub z przodu podestu jezdnego;

• po szóste bezpieczeństwo osoby znajdującej się na platformie jest zapewnione dzięki barierkom, które opuszczają się na czas wjazdu lub zjazdu, a następnie wracają na swoje miejsce;

• po siódme powierzchnia podestu jezdnego jest antypoślizgowa i dostosowana do wózków inwalidzkich;

• po ósme platforma posiada przycisk awaryjny, który umożliwia bezpieczne wydostanie się z podestu w przypadku awarii urządzenia.

Platformy mogą służyć nie tylko osobom poruszającym się na wózku inwalidzkim. Doskonale sprawdzają się jako ułatwienie dla seniorów, którym ciężko pokonywać stopnie, ale ich kondycja nie wymaga stałego korzystania z wózka. Wówczas warto wybrać platformę ze składanym krzesełkiem schodowym, które pozwala każdemu pokonać kondygnację w bezpieczny sposób.

Kiedy zamontować platformę?

Może się zdarzyć, że zalecenia konserwatora zabytków lub inne praktyczne względy uniemożliwiają budowę konstrukcji z balustradą dla niepełnosprawnych. Wówczas rozwiązaniem staje się montaż platformy, dzięki której dostęp do danego obiektu nie zostanie dla nikogo ograniczony.

Podnośniki, balustrady przy podjazdach oraz balustrady schodowe służą nie tylko osobom stale korzystającym z wózka inwalidzkiego. Służą także tym osobom, dla których problemy z poruszaniem się są przejściowe. Warto więc stosować te rozwiązania w każdym miejscu publicznym.

Platformy, podjazdy i balustrady dla niepełnosprawnych – dofinansowanie

Osoby, które chcą zainwestować w likwidowanie barier architektonicznych, zarówno w przestrzeni publicznej, jak i na terenie prywatnym, mogą ubiegać się o dofinansowanie z PFRON. Jest to Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Dotacja może być przeznaczona m.in. na budowę podjazdów, wind, poszerzenie otworów drzwiowych, czy montaż uchwytów, barierek i balustrad. Maksymalna wysokość dofinansowania wynosi 50% inwestycji, jeśli podmiot wnioskujący nie jest przedsiębiorcą, natomiast do 30% przysługuje przedsiębiorcom.