Poręcze schodowe dla niepełnosprawnych – rodzaje i zastosowania

Z pozoru niezauważalne, odgrywają niezwykle istotną rolę w wyposażeniu budynków mieszkalnych, firmowych i użyteczności publicznej. Mogą być montowane wewnątrz lub na zewnątrz. Chronią przed upadkiem z wysokości i pomagają we wchodzeniu lub schodzeniu z piętra. Poręcze schodowe, bo o nich mowa, mają szerokie zastosowanie również w likwidacji barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych, starszych lub chorych. Dowiedz się, jakie rodzaje poręczy schodowych wyróżniamy.

Wewnętrzne i zewnętrzne poręcze schodowe

Poręcze schodowe pełnią funkcję estetyczną i praktyczną w wyposażeniu wnętrz lub wykończeniu terenów otwartych. Mogą być montowane zarówno w budynkach mieszkalnych, firmowych, jak i publicznych, takich jak szpitale czy szkoły. Zamiennie można nazywać je balustradami, pochwytami ściennymi lub po prostu – uchwytami. Jest to jednak wyłącznie górna (pozioma) część balustrady, która w znacznym stopniu ułatwia poruszanie się po schodach.

Pierwszym podziałem tych części balustrad schodowych jest rozróżnienie ich na poręcze wewnętrzne i zewnętrzne. Ze względu na działanie niekorzystnych czynników atmosferycznych, takich jak śnieg czy deszcz, poręcze schodowe zewnętrzne powinny być wykonane z materiału odpornego na korozję lub zabezpieczone tego typu powłoką. Balustrady wewnętrzne mogą być natomiast wykonane z drewna, stali, aluminium oraz innych materiałów, które wpływają nie tylko na funkcjonalność tego elementu, ale również na ich estetyczny wygląd.

Poręcze schodowe – przepisy i wymagania

Podstawową funkcją spełnianą przez poręcze schodowe jest ułatwienie w poruszaniu się po schodach oraz zabezpieczenie przed upadkiem z wysokości. Taka poręcz schodowa powinna zapewniać wygodny i łatwy uchwyt, bez ostrych krawędzi. Balustrada nie powinna być także śliska ani zimna w dotyku.

Według przepisów obowiązujących w naszym prawie przy schodach wyższych niż 50 cm powinno znajdować się zabezpieczenie w formie balustrady. Wymiary tego typu elementu konstrukcyjnego powinny być zgodne z przepisami budowlanymi. Wymogi określają między innymi to, że kąt nachylenia powinien wynosić, w zależności od poziomów, od 6% do 15%.

Poręcze schodowe dla niepełnosprawnych, osób chorych lub starszych, zdecydowanie ułatwiają bezpieczne poruszanie się pomiędzy kondygnacjami. Wymogi związane z tego typu konstrukcjami są zawarte między innymi w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Poręcze przyścienne należy zamontować tak, żeby odległość między nimi a ścianą wyniosła co najmniej 5 cm. Jeśli szerokość schodów przekracza 4 metry, na środku powinna zostać zamontowana również dodatkowa poręcz na schody.

W przepisach widnieje również zapis, że przy balustradach bądź ścianach przyległych do pochylni, które są przeznaczone do poruszania się osób niepełnosprawnych, należy zastosować obustronne poręcze do schodów. Wówczas powinny być one umieszczone na wysokości 0,75 i 0,9 m od płaszczyzny ruchu.

Jakie poręcze schodowe dla niepełnosprawnych?

Choć balustrady schodowe przydają się każdemu, to zdecydowanie jest to pomocny element w pokonywaniu barier architektonicznych szczególnie dla osób niepełnosprawnych. Odpowiednio zamontowane, wykonane z wysokojakościowych materiałów i odporne na ciężar oraz różnego rodzaju uszkodzenia mechaniczne poręcze dla niepełnosprawnych mogą także okazać się niezbędne przy montażu platformy, windy lub krzesełek schodowych.

Barierki schodowe są również przydatne na schodach, na których zamontowane są rampy stałe lub przenośne. Przy podjeździe można bowiem w razie potrzeby chwycić się poręczy.

Rodzaje poręczy schodowych ze względu na materiał

Rozróżniamy kilka typów uchwytów schodowych pod względem zastosowanego materiału:

• Drewniane – solidne i estetyczne elementy wykończenia, stosowane zazwyczaj we wnętrzach. By zachowały jakość i trwałość przez wiele lat, najczęściej są impregnowane specjalnymi środkami ochronnymi.
• Metalowe– odporne na uszkodzenia mechaniczne i przeróżne warunki pogodowe oraz odpowiednio zabezpieczone przed wystąpieniem korozji mogą świetnie spełniać swoją funkcję przez wiele lat.
• Aluminiowe – nieco lżejsza i tańsza konstrukcja od stalowych poręczy, jednak dorównująca im jakością, solidnością oraz trwałością. Zarówno aluminiowe, jak i stalowe balustrady schodowe najczęściej stosowane są na obiektach otwartych lub na klatkach schodowych.

Zastosowanie poręczy schodowych

Wcześniej wskazaliśmy podstawowy podział balustrad na zewnętrzne i wewnętrzne. Ich zastosowanie można jednak bardziej sprecyzować.

Poręcze schodowe dla niepełnosprawnych są montowane w:

• budynkach mieszkalnych,
• domach piętrowych,
• klatkach schodowych,
• budynkach firmowych,
• obiektach użyteczności publicznej,
• centrach handlowych,
• terenach zielonych,
• obiektach kulturalnych i sportowych.

Najważniejsze, by tego typu konstrukcje była stabilne i trwałe. W idealnej sytuacji te dwie cechy łączą się również z estetycznym wyglądem. Niezależnie od miejsca ich zamontowania, powinny spełniać najważniejszą funkcję: chronić przed upadkiem i umożliwiać łatwiejsze poruszanie się między kondygnacjami.