Pochylnie dla niepełnosprawnych – co to takiego i kiedy można je stosować?

Pochylnie dla osób niepełnosprawnych stosuje się tam, gdzie nie ma możliwości zamontowania windy lub platformy, która pomaga likwidować bariery architektoniczne. Pochylnie są także rozwiązaniem tańszym, dlatego to właśnie one są najczęściej stosowane – zwłaszcza w miejscach użyteczności publicznej (szpitale, przychodnie lekarskie, szkoły, instytucje kultury). Z takich konstrukcji korzystają nie tylko osoby z niepełnosprawnościami poruszające się na wózku inwalidzkim, ale także rodzice i opiekunowie niemowlaków przewożonych w wózkach spacerowych. Aby zbudować pochylnie, np. przy domu prywatnym, trzeba spełniać pewne wymagania. Czym właściwie jest pochylnia dla osób z niepełnosprawnościami i kiedy można ją zbudować?

pochylnie dla niepełnosprawnych
Pochylnie dla osób niepełnosprawnych.

Pochylnia dla osób niepełnosprawnych – czym jest?

Pochylnie dla osób z niepełnosprawnościami są jednym z elementów infrastruktury miejskiej i przydomowej, które mają likwidować bariery architektoniczne. Inwalidzi na co dzień muszą mierzyć się z niedogodnościami w tym temacie, które niejednokrotnie uniemożliwiają im przedostanie się do określonego punktu. Jeszcze wiele budynków – nawet użyteczności publicznej – nie posiada udogodnień dla niepełnosprawnych, przez co osoby, które poruszają się na wózku lub mają problem z chodzeniem i pokonywaniem schodów (np. seniorzy), są wykluczeni społecznie. Pokonanie nawet jednego stopnia jest dla tych osób praktycznie niemożliwe, dlatego rozwiązaniem jest zamontowanie pochylni, które umiejscawia się bezpośrednio na schodach, obok nich lub w miejscu, które może służyć jako wejście na teren danej posesji.

Podjazd dla niepełnosprawnych ma na celu zlikwidować różnice poziomów, które uniemożliwiają osobie starszej, a także opiekunom dzieci w wózkach, pokonać schody. Pochyła forma umożliwia transport po tych miejscach. W nowych budownictwach już na etapie projektu uwzględnia się udogodnienia dla niepełnosprawnych (niski parter, windy lub pochylnie). Niestety w wielu starszych budynkach takie znaczące udogodnienia nie funkcjonują.

Szeroka oferta krzesełek schodowych
Sprawdź ofertę najlepszych krzesełek schodowych na europejskim rynku

Pochylnie stosuje się tam, gdzie nie ma potrzeby lub możliwości zamontowania windy. Jest to też rozwiązanie tańsze, szybsze oraz niewymagające spełnienia aż tylu restrykcji prawnych i budowlanych. Montuje się je w obiektach użyteczności publicznej, w przestrzeni miejskiej, jak i w domach prywatnych oraz blokach mieszkalnych, które nie są dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych.

Rodzaje pochylni dla wózków inwalidzkich

Obecnie nie buduje już się ramp murowanych, spotkać można je jedynie w starszym typie budownictwa. Przede wszystkim nie spełniają one swojej funkcji, a nawet mogą być niebezpieczne. Murowane rampy dla osób niepełnosprawnych po latach eksploatacji ulegają wypaczeniu i skruszeniu, przez co nie nadają się do użytku – zwłaszcza przez osoby niepełnosprawne, które samodzielnie poruszają się na wózku. Ponadto murowane konstrukcje mogą być niebezpieczne podczas niepogody, w szczególności zimą oraz jesienią. Taka powierzchnia łatwo ulega oblodzeniu, zatrzymują się także na niej liście, a to sprawia, że pochylnia staje się śliska, przez co osoby na wózku mogą się z niej stoczyć.

Dopuszcza się także podjazdy (pochylnie) wykonane z terakoty zewnętrznej antypoślizgowej, kamienia naturalnego, kostki brukowej (drobnej), wylewki betonowej (ale tylko z gruboziarnistą powierzchnią).

aluminiowa pochylnia dla niepełnosprawnych
Aluminiowa pochylnia dla niepełnosprawnych

Obecnie najczęściej stosuje się rampy aluminiowe, stalowe i z powierzchnią antypoślizgową – w zależności od jej rodzaju. Wyklucza ona powyższe niebezpieczeństwa. Pochylnie dla niepełnosprawnych wykonuje się z ocynkowanej stali, która nie ulega korozji. Najczęściej stosowane są w nich kratki ażurowe, dzięki którym na powierzchni rampy nie osadza się woda, śnieg czy liście. Nie gromadzą się one na powierzchni, ale przez dziurki opadają na podłoże poniżej. Dzięki temu pochylnia może być użytkowana przez cały rok. Rampy te ponadto spełniają podstawowe wytyczne określone w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Ponadto występują one w formie stałej, jak i przenośnej (rampy składane). Jakie jeszcze wyróżnia się rodzaje pochylni aluminiowych?

  • Przenośne wersje podjazdowe do wózków inwalidzkich z warstwą antypoślizgową,
  • Teleskopowe,
  • Żebrowane,
  • Gumowe,
  • Pochylnia dwuczęściowa składana,
  • Szyny podjazdowe,
  • Pochylnie progowe,
  • Rampy samochodowe.

Pochylnia dla niepełnosprawnych – wymogi i przepisy

Do zamontowania pochylni przy danym obiekcie nie są potrzebne pozwolenia na budowę, ale istnieją prawne wymogi, które muszą zostać spełnione. Dokładne przepisy można znaleźć w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Wszelkie obiekty użyteczności publicznej mają łatwiejszą drogę w zbudowaniu pochylni. Działanie jest trudniejsze w przypadku domów jednorodzinnych, a zwłaszcza bloków mieszkalnych. Osoba, która takiego podjazdu potrzebuje, absolutnie nie może go postawić samowolnie. Musi zebrać zgodę od wszystkich sąsiadów mieszkających w danej klatce schodowej oraz od zarządcy budynku. Mieszkańcy domków jednorodzinnych usytuowanych na prywatnym gruncie takiego zezwolenia nie potrzebują, ale muszą plan montażu zgłosić do Wydziału Architektury.

Podstawowe wymogi:

Minimalne wymiary ciągów pieszych i korytarzy:

  • szerokość pochylni dla niepełnosprawnych nie może być mniejsza niż 120 cm,
  • długość pojazdu może wynosić max. 900 cm,
  • poręcz powinna być usytuowana na wysokości 75-90 cm,
  • przestrzeń manewrowa musi mieć minimum 150 na 150 cm.

O ile zamontowanie pochylni zewnętrznej obok schodów nie stanowi aż takiego problemu, to stwarza go konstrukcja umiejscowiona bezpośrednio na schodach. Nie na każdych można go wykonać. Jest to podyktowane przede wszystkim względami bezpieczeństwa, gdyż pochylnia nie może blokować ewentualnej drogi ewakuacyjnej. W takim przypadku minimalna szerokość użytkowa schodów w ciągu pieszym powinna wynosić 1,2 m. Oznacza to, że schody, na których można zamontować podjazd, muszą mieć minimum 2,4 m szerokości.

Ile kosztuje schodołaz? Nieważne :) Ważne jest to, że możesz otrzymać dofinansowanie na jego zakup.
Jak uzyskać dofinansowanie na zakup podnośnika pionowego?

Dofinansowanie budowy pochylni

Dla niektórych osób niepełnosprawnych lub starszych, to jeden ze sposobów na zminimalizowanie barier architektonicznych. Budowa pochylni dla wózków inwalidzkich jest sporym kosztem. Można jednak starać się o dofinansowanie z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych z programu „Likwidacja barier architektonicznych”. Dofinansowanie budowy pochyli wynosi 80% ceny całego przedsięwzięcia.